کاربرد منظومه ماهواره ای دو نما در جنگل‌داری و حفاظت و پایش محیط زیست با تصاویرماهواره‌ای

حفاظت از جنگل‌ها و زیست‌بوم‌های طبیعی و حفظ این نعمات برای نسل های آینده وظیفه ملی ما است. برای عمل به این وظیفه، ما نیازمند داده‌های دقیق و مداوم برای نظارت بر تغییرات محیط زیستی هستیم. منظومه دو نما، با قابلیت جمع‌آوری داده‌های ماهواره‌ای با وضوح بالا، نقش مهمی در جنگل‌داری هوشمند و پایش محیط زیست‌ با تصاویرماهواره‌ای ایفا می‌کند. این منظومه به مدیران حفاظت از محیط زیست و فعالان حوزه جنگل‌داری کمک می‌کند تا از داده‌های ماهواره‌ای برای جلوگیری از تخریب منابع طبیعی و پیشگیری از مخاطرات زیست‌محیطی بهره‌برداری کنند

شناسایی تغییرات در پوشش گیاهی

یکی از اصلی‌ترین کاربردهای پایش محیط زیست با تصاویر‌ماهواره‌ای ، شناسایی تغییرات در پوشش گیاهی است. با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای با وضوح بالا، داده‌های زمان‌بنده شده‌ی مربوط به شاخص‌های گیاهی مانند شاخص نرمال‌شده تفاوت پوشش گیاهی (NDVI)  می‌توانند تغییرات جزئی در تراکم و سلامت پوشش گیاهی را در بازه‌های زمانی کوتاه شناسایی کنند؛ درست مانند سامانه فضایش. فضایش این امکان را به نهادهای نظارتی می‌دهد تا به‌ سرعت نسبت به کاهش تراکم جنگل‌ها و یا تخریب پوشش گیاهی واقف گردند و اقدامات لازم را در مراحل اولیه انجام دهند.

مدیریت منابع آب در جنگل‌ها پایش محیط زیست با تصاویر‌ماهواره‌ای

در مدیریت جنگل‌ها، کنترل منابع آب اهمیت حیاتی دارد. داده‌های ماهواره‌ای ضبط شده توسط منظومه دو نما می‌توانند برای تحلیل تغییرات منابع آب در زیست‌بوم‌های جنگلی مورد استفاده قرار گیرند. این داده‌ها می‌توانند به پیش‌بینی خشکسالی‌ها و ارزیابی تأثیرات تغییرات آب و هوایی بر منابع آبی کمک کنند. مدیران محیط زیست می‌توانند از این داده‌ها برای بهبود استراتژی‌های مدیریت منابع آبی در مناطق جنگلی بهره‌برداری کرده و از تخریب زیست‌بوم‌های حساس جلوگیری نمایند. برای مثال تصاویر ماهواره‌ای از دریاچه ارومیه در سال های متمادی میتواند کارشناسان را از وضعیت این دریاچه آگاه سازد و کمک کند تا اقداماتی در جهت بهبود وضیعیت پیش‌آمده صورت گیرد.

پایش ماهواره ای و جلوگیری از جنگل‌زدایی

 جنگل‌زدایی یکی از بزرگ‌ترین تهدیدها برای زیست‌بوم‌های طبیعی است. داده‌های به‌دست‌آمده از تصاویر ماهواره‌ای منظومه دو نما می‌توانند به ‌طور مداوم تغییرات در سطح جنگل‌ها را پایش کنند. با استفاده از الگوریتم‌های تحلیل تصاویر، می‌توان به‌سرعت مناطقی که در حال تخریب هستند را شناسایی کرده و با اتخاذ تصمیمات پیشگیرانه، جلوی ادامه روند تخریب را گرفت. این فرآیند با سنجش‌ خودکار و پردازش سریع داده‌ها، امکان واکنش به موقع و مؤثرتر را فراهم می‌کند. فرض کنید ورود سموم کارخانجات در آب مورد نیاز گیاهان باعث تخریب پوشش گیاهی در ناحیه‌ای بخصوص شود؛ در این شرایط پوشش گیاهی در آن ناحیه دچار تغییرات می شود و این تغییرات در تصاویر ماهمواره‌ای از طریق مقایسه بازه‌های زمانی مختلف قابل تشخیص و مشاهده اند.

 ارزیابی آسیب‌های ناشی از بلایای طبیعی

جنگل‌ها و زیست‌بوم‌های طبیعی در معرض تهدیدات بلایای طبیعی همچون آتش‌سوزیا، سیلاب و طوفان می‌باشند. داده‌های ماهواره‌ای منظومه دو نما می‌توانند به‌سرعت پس از وقوع این بلایا، ارزیابی دقیقی از میزان تخریب ارائه دهند. این داده‌ها شامل تصاویر قبل و بعد از بحران می‍ود که برای برنامه‌ریزی بازسازی و ترمیم مناطق آسیب‌دیده بسیار مفید است. به‌عنوان مثال، تصاویر ماهواره‌ای پس از آتش‌سوزی‌ها در جنگل می‌توانند نقشه دقیقی از مناطق سوخته و تأثیرات آن بر اکوسیستم‌ها ارائه دهند.

بهبود برنامه‌ریزی احیای جنگل‌ها

احیای جنگل‌های تخریب‌شده و حفظ تنوع زیستی نیازمند برنامه‌ریزی دقیق است. داده‌های ماهواره‌ای منظومه دو نما به مدیران و کارشناسان  حوزه محیط زیست کمک می‌کند تا مناطق مناسب برای احیای جنگل‌ها را شناسایی کنند. این داده‌ها شامل اطلاعاتی درباره ویژگی‌های خاک، سطح آب، و تغییرات آب و هوایی است که برای انتخاب گونه‌های مناسب گیاهی و مدیریت بهتر فرآیند احیای جنگل‌ها حیاتی می‌باشد. با استفاده از داده‌های مربوط به شاخص‌های مذکور، میتوان نقاط مناسب برای انجام پروژه های درخت کاری و بازسازی محیطی را کشف کرد.

 

استفاده از داده‌های بلندمدت برای پیش‌بینی تغییرات زیست‌بوم

یکی از ویژگی‌های مهم داده‌های ماهواره‌ای، فراهم آوردن امکان ایجاد مجموعه داده‌های بلندمدت از تغییرات زیست‌بومی است. همچنین بانک داده‌های جمع‌آوری شده این قابلیت را ایجاد می‌کند که الگوهای تغییرات طبیعی و انسانی را در طول زمان تحلیل کرده و با استفاده از مدل‌های پیش‌بینی، تغییرات احتمالی در آینده را تخمین بزنیم. این پیش‌بینی‌ها می‌توانند به ‌عنوان ابزارهای تصمیم‌گیری در برنامه‌ریزی‌های بلندمدت زیست‌بومی و جنگل‌داری به کار گرفته شوند.

نهاد و سازمان‌هایی که می‌توانند از داده‌های این منظومه برای نظارت و مدیریت بهتر زیست‌بوم‌ها و جنگل‌ها استفاده کنند:

سازمان حفاظت محیط زیست ایران: این سازمان با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای می‌تواند پایش دقیقی از جنگل‌های کشور داشته باشد و از تخریب منابع طبیعی جلوگیری و برای آن برنامه‌ریزی کند.

سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور: این سازمان می‌تواند از داده‌های ارائه‌شده توسط منظومه دو نما برای مدیریت بهتر منابع جنگلی و جلوگیری از جنگل‌زدایی استفاده کند.